بررسی برنامه درسی تجربه شده دانش‌آموختگان در دروس تخصصی رشته آموزش علوم اجتماعی دانشگاه فرهنگیان

محمدی, محمود; گرمابی, حسن علی

بررسی برنامه درسی تجربه شده دانش‌آموختگان در دروس تخصصی رشته آموزش علوم اجتماعی دانشگاه فرهنگیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار جامعه شناسی گروه علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه فرهنگیان البرز

² مدرس دانشگاه فرهنگیان

چکیده

هدف این مقاله بررسی تجربیاتِ فارغ‌التحصیلانِ رشته آموزش علوم اجتماعی از دروس تخصصی رشته آموزش علوم اجتماعی در دانشگاه فرهنگیان البرز است. روش پژوهش، روش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی است. جامعه آماری پژوهش، فارغ‌التحصیلان رشته آموزش علوم اجتماعی در سال تحصیلی 1400-1401 از دانشگاه فرهنگیان البرز هستند. نمونه‌های مورد بررسی 20 نفر از فارغ‌التحصیلان رشته آموزش علوم اجتماعی هستند. نمونه‌ها به شیوه هدفمند انتخاب شدند و تعداد نمونه‌ها بر اساس اصل اشباع نظری تعیین شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات روش مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و روش تحلیل اطلاعات، تکنیک تحلیل مضمون است. تجربیات زیسته فارغ‌التحصیلان رشته آموزش علوم اجتماعی از دروس تخصصی رشته آموزش علوم اجتماعی در 5 مقوله و 2 مضمون اصلی دسته‌بندی شدند. مقولات تغییرات دانشی، تغییرات نگرشی و تغییرات مهارتی در مضمونِ تجربیات یادگیری از دروس تخصصی تقسیم‌بندی شدند. مقولات مسائل مرتبط با محتوای دروس و مسائل مرتبط با ارائه دروس، در مضمونِ مسائل آموزشی دروس تخصصی دسته‌بندی شدند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد علی‌رغم اینکه دروس تخصصی موجب یادگیری و تغییرات شناختی، نگرشی و مهارتی در دانشجو معلمان شده است، اما دروس تخصصی رشته آموزش علوم اجتماعی در طراحی محتوا و ارائه دروس تخصصی با مسائل و مشکلاتی همراه بوده است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.26457156.1402.9.15.6.4

موضوعات

پژوهشی

عنوان مقاله [English]

Examining the experienced curriculum of graduates in the specialized courses in social the science education field at Farhangian University

نویسندگان [English]

mahmoud mohammadi ¹
hasan ali garmabi ²

¹ Assistant Professor of Humanities and Social Sciences at Farhangian University, Karaj, Iran

² lecture at farhangian university

چکیده [English]

The purpose of this article is to investigate the experiences of social science education graduates from specialized courses in the social science education field at Alborz Farhangian University. The research method is a qualitative method with a phenomenological approach. The studied samples are 20 graduates of social science education at the Farhangian University of Alborz in 1401. The number of samples was determined based on the principle of theoretical saturation. The data collection method is the semi-structured interview method and the data analysis method is the thematic analysis method. The lived experiences of social science education graduates from specialized courses in social science education were categorized into 5 categories and 2 main themes. The categories of cognitive changes, affective changes, and skill changes were divided into the theme of learning experiences from specialized courses. The categories of problems related to the content of courses and problems related to the presentation of courses were classified in the theme of educational problems of specialized courses. The findings of the research show that despite the fact that specialized courses have caused learning in student teachers, specialized courses in the field of social science education have been associated with problems in the content design and presentation of specialized courses.

کلیدواژه‌ها [English]

experienced curriculum
specialized courses
phenomenology
social science education
graduates

مراجع

- احمدی، آمنه و موسی پور، نعمت اله (1396)، طراحی کلان (معماری) برنامه درسی تربیت معلم (برنامه درسی ملی تربیت معلم جمهوری اسلامی ایران)، تهران، انتشارات دانشگاه فرهنگیان.

- استراس، آنسلم؛ کوربین، جولیت (1393)، اصول روش تحقیق کیفی، ترجمه بیوک محمدی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

- تلخابی، محمود (1397)، برنامه درسی تجربه شده آموزش ابتدایی در دانشگاه فرهنگیان تهران، فصلنامه روانشناسی شناختی، دوره 6 شماره 4 ص59-72.

- ذکایی، محمد سعید (1399)، هنر انجام پژوهش کیفی از مساله یابی تا نگارش، تهران، انتشارات آگاه.

- دلخون، شادی (1396)، بررسی پدیدار شناختی برنامه درسی تجربه شده درس علوم پایه چهارم از منظر دانش‌آموزان دختر پایه چهارم ابتدایی، فصلنامه پژوهش‌های کیفی برنامه درسی، شماره 6، ص 71-87.

- شورای عالی انقلاب فرهنگی (1390)، سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.

- شورای عالی برنامه ریزی آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (1395)، برنامه درسی کارشناسی آموزش علوم اجتماعی دانشگاه فرهنگیان.

- فتحی واجارگاه، کوروش؛ شفیعی، ناهید (1386)، ارزشیابی کیفیت برنامه درسی دانشگاهی (مطالعه موردی برنامه درسی آموزش بزرگسالان، فصلنامه برنامه درسی، شماره 1 (5)، ص 1-26.

- فتحی واجارگاه، کورورش؛ کشتی ارای، نرگس؛ فروغی احمد علی؛ و زیمیتات، کرایگ (1388)، طراحی و اعتبار بخشی الگوی برنامه درسی تجربه شده در آموزش عالی مبتنی بر رویکرد پدیدارشناسی، مطالعات برنامه درسی، 4(3) 281-308

- فتحی واجارگاه، کوروش (1384)، کالبد شکافی برنامه درسی تجربه شده (مدلی برای پژوهش در حوزه برنامه درسی، قلمرو برنامه درسی در ایران)، از کتاب ارزیابی وضع موجود و ترسیم چشم انداز وضع مطلوب، تهران، سمت.

- فتحی واجارگاه، کوروش (1396)، اصول و مفاهیم برنامه ریزی درسی، ویرایش جدید، تهران، انتشارات علم استادان.

- فیلیک، اووه (1393)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه هادی جلیلی، تهران، انتشارات نی.

- قریشی خوراسگانی، مریم السادات، احمدی، پروین، صمدی، پروین (1400)، واکاوی برنامه‌های درسی تجربه شده نظام آموزش عالی مهارت محور: از منظر دانشجویان، دو فصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی، سال نهم شماره 17، ص 247-282.

- کرسول، جان (1391)، پویش کیفی و طرح پژوهش، ترجمه حسن دانایی فرد و حسین کاظمی، تهران، انتشارات صفار.

- کشتی آرای، نرگس؛ فتحی واجارگاه، کوروش؛ زیمیتات، گرایک؛ و فروغی، احمد علی (1388)، طراحی الگوی برنامه درسی تجربه شده مبتنی بر رویکرد پدیدارشناسی و اعتبار سنجی ان در گروه‌های پزشکی، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، شماره 9، ص 55-67.

- محمدی، نشمین؛ خاک‌باز، عظیمه سادات (1400)، بررسی برنامه درسی تجربه شده دانشجویان ارشد برنامه درسی در دنشگاه بوعلی سینا، مجله پژوهش در برنامه ریزی درسی، دوره دوم شماره 42 ص 11-134.

- محمدی اصل، عباس (1396)، روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی، تهران، نشر ورجاوند.

- محمدی، مهدی (1386)، بررسی تاثیر برنامه درسی تجربه شده بر رضایت دانشجویان ورودی مهندسی و علوم پایه دانشگاه شیراز مدل توضیحی برنامه درسی، مجله علوم تربیتی، دوره 14 شماره 3 ص 63-96.

- مؤمنی مهموئی، حسن، کرمی مرتضی، تیموری سعید (1398)، برنامه درسی تجربه شده دانشجویان کارشناسی ناپیوسته رشته آموزش ابتدایی، فصلنامه روش‌شناسی تربیتی، سال دوم شماره اول، ص 65-80
- Coles, C. R., & Grant, J. G. (1985). Curriculum evaluation in medical and health‐care education. Medical Education, 19(5), 405-422.
- Hunkins, F. P., & Ornstein, A. C. (2016). Curriculum: Foundations, principles, and issues. Pearson Education.‏ ‏
- Klein, M. F. (1991). A conceptual framework for curriculum decision-making. The politics of curriculum decision making: Issues in centralizing the curriculum, 24-41.
- Klein, M. F. (1975). Perspectives of Curriculum. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association, March 31-April 3.
- Klein, M. F. (1981). Improving curricula by identifying discrepancies and agreements in curricula. School Research and Development, 18 (4), 53- 71.
- Kelly, A. V. (2009). The curriculum: Theory and practice, sixth edition. publication of Sage.
- Glatthorn, A. A., Boschee, F., Whitehead, B. M., & Boschee, B. F. (2019). Curriculum leadership: Strategies for development and implementation. SAGE publications.
- Glatthorn, A. A., Jailall, J. M., & Jailall, J. K. (2016). The principal as curriculum leader: Shaping what is taught and tested. Corwin Press.
- Goodlad, J. (1994). Curriculum as a field of study. The international encyclopedia of education, 1262-1276.
- Lincoln, Y.S. and Guba, E.G. (1985) Naturalistic Inquiry. London; SAGE.
- Waine & Bruce (2003). Definition of curriculum, faculty senate task force on curriculum.
- Nelson, M., Jacobs, C., & Cuban, L. (1992). Concepts of the curriculum. Teaching and Learning in Medicine: An International Journal, 4(4), 202-205.